zaterdag 2 augustus 2014

Franciscus en de Natuur




Zaaloverzicht Museum voor religieuze kunst, Uden
Franciscus en de natuur 

Jacques Frenken
Franciscu, 1967








Franciscus & de Natuur
Museum voor religieuze kunst Uden

28 juni t/m 12 november 2014

Franciscus preekte tot vogels en bloemen, wormen raapte hij op van de grond zodat zij niet door voetgangers na hem vertrapt zouden worden. Werelddierendag, 4 oktober, feestdag van Franciscus (1180-1226) herinnert ons aan de vergaande liefde voor de natuur van de heilige uit Assisi. Deze zomer wijdt het MRK Uden een expositie aan de patroon van de dieren. De expositie wordt ondersteund door excursies naar de bijzondere tuinen van Franciscanenkloosters in Megen en Velp, workshops, lezingen en andere activiteiten.

Anders dan men zou verwachten is het verband tussen Franciscus en zijn liefde voor de natuur en de schepping in de kunst niet vaak gelegd. De dierenvriend van 4 oktober is een relatief recent fenomeen. Dit thema werd na zijn dood in de 13e-14e in Italië weliswaar geregeld voorgesteld, maar raakte daarna in de vergetelheid, om pas in de 19e - 20e eeuw een revival door te maken. Werelddierendag wordt pas vanaf 1929 gevierd.

In de expositie ligt het accent bijgevolg op de moderne kunst. Franciscus is en blijft een inspirerende heilige voor deelnemende kunstenaars als Rinke Nijburg & Gerda TenThije, Rob Sweere, Jacques Frenken en Bas Meerman. In de kruidentuin van het museum staat een monumentaal beeld van Franciscus, gevormd uit afgietsels van oude  landbouw-werktuigen, gemaakt door Johan Claassen.

Dichter Maarten van den Elzen zal, in samenwerking met Genoveef Lukassen, een selectie van gedichten presenteren die met behulp van sensoren doorheen de kruidentuin te beluisteren zijn. Daarnaast worden er filmfragmenten van Passolini ‘s Uccellacci e uccellini  en Rosselini’s  Francesco giullare di Dio vertoond.




Zaaloverzicht Museum voor religieuze kunst, Uden
Franciscus en de natuur 

Jacques Frenken (l.) en Bas Meerman (r.)
Franciscus (1967) en Francisco (2009)




Zaaloverzicht Museum voor religieuze kunst, Uden
Franciscus en de natuur

Rinke Nijburg
Listening to the Humming Birds Humming (l.)
2009-2013

Rinke Nijburg & Gerda Ten Thije
Blind Birdwatcher listening to the Waters Rising (r.)
2003

 

Museum voor Religieuze Kunst - 28 juni t/m 12 oktober 2014

Openingstijden
dinsdag t/m vrijdag 10.00 - 17.00 u
zaterdag, zondag en feestdagen 13.00 - 17.00 u
 

Museum voor Religieuze Kunst
Vorstenburg 1
5401 AZ Uden 


museumvoorreligieuzekunst.nl


maandag 14 april 2014


WIE IS DE MOL?





                                                               Jacopo Bassano
                                                        Het laatste avondmaal - 1542
                                                               olieverf, canvas
                                                                168 x 270 cm



zaterdag 15 maart 2014

Nieuwe reeks ex voto's van A.K.




'De zoete wraak van Xeroderma pigmentosum'
A.K. (1914-2010)  (ongedateerd) 2004
gemengde techniek op paneel

11,9 x 21,5 cm
DVVJ_AK4_001
© Stichting De Vrienden van Job




Beste Rinke,
De boel heeft even stilgelegen; ik trok de gebrekkige ontvangst van mijn laatste bundel niet. Alhoewel ik natuurlijk best weet dat recensenten van de grote kranten mislukte dichters zijn en tegenwoordig veel minder invloed hebben dan vroeger, toch ben ik geneigd mezelf en mijn eigen maaksels omlaag te praten tot er geen enkele steen nog op een andere ligt. Soms denk ik erover bij de gemeentereiniging te gaan werken, dan kun je nog eens echt schoon schip maken.
Maar niet te lang getreurd: ik ben er alweer goeddeels overheen en bedacht me ineens dat ik bij de ex voto’s helemaal niet verplicht ben stapel voor stapel keurig door te werken, vanaf stapel 1 tot stapel zoveel, maar gewoon kan neuzen tussen de stapels om te zien waar ik zin in heb.

Stapel 4 beviel me wel. Je moet maar eens kijken. Het lijkt me vrij duidelijk dat al deze paneeltjes bij elkaar horen en als het ware een verhaal  vormen. Op de achterzijde staan een soort gedichten of gebeden. Maar zoals al gezegd: het handschrift van A. is knap onleesbaar. Maar goed, daar kijken we mettertijd wel naar. De enige regel die ik kon lezen is deze: 'De zoete wraak van Xeroderma pigmentosum.'  Maar dat is omdat die Latijnse naam veel netter is geschreven dan de rest van de tekst.

Kijk liever eerst eens naar de voorstelling op het eerste paneeltje, dat boven op de stapel van 9 stuks lag. Rechts zie je, dat is bij al die dingen zo, steeds de Madonna -ook Magda?- in een soort klederdracht gestoken. Links zie je steeds een deel van het menselijk lichaam waarmee iets aan de hand is. Het lijkt te gaan om allerlei huidziektes, de een nog gruwelijker dan de ander. Ik zal de familie van A.K. eens vragen of die weet of A. zelf een huidziekte had  of dat er wellicht andere patiënten in de inrichting waren die daar last van hadden. Ik vind de reeks erg mooi, maar durf me niet goed uit te spreken over het niveau van het schilderwerk. Laat gauw eens weten wat jij vindt.
Groet Jozef 




donderdag 20 februari 2014

De gestoorde devotie van A.K. # 2



‘En de Zijdemond zeide: ‘Er is geen bloed meer, het is pijn.’’

A.K.  (1914-2010)
ongedateerd (c. 2000) 
gemengde techniek op paneel
10,4 x 11,9 cm





‘En de Zijdemond zeide: ‘Er is geen bloed meer, 
het is pijn.’’







woensdag 19 februari 2014

De gestoorde devotie van A.K.# 1



‘Vater unser der du bist im Himmel’

A.K. (1914-2010)
2001
gemengde techniek op paneel
10 x 23 cm
© Stichting De Vrienden van Job



13 februari 2014
PERSBERICHT De Vrienden van Job
BEELDENDE KUNST & PSYCHIATRIE




Eerste podium voor gestoorde devotie

Verontrustende ex voto’s uit de nalatenschap van psychiatrisch patiënte A.K.


In de nalatenschap van de overleden psychiatrische patiënte A.K. (1914-2010) vond dichter en publicist Jozef Heij in 2012 een grote collectie ex voto’s  -geschilderde devotionele paneeltjes- waarvan de inhoud Heij zo verbaasde en verontrustte dat hij er nader onderzoek naar wilde doen. Dat hij pas na ruim een jaar met de vondst naar buiten treedt, heeft niet alleen te maken met de tijd die het inventariserende onderzoek in beslag nam, maar ook met de wens van de familie van A.K. die liever anoniem wil blijven.

Over het leven van A.K. is weinig bekend. De familie van A. heeft aan Jozef Heij slechts  het beheer over de ex voto’s gegeven en tevens het beheer over de merkwaardige, dagboekachtige brieven die elke ex voto lijken te begeleiden.  A. werd geboren omstreeks 1910 in Bohemen, Tsjechië . Het ziet ernaar uit dat A. via Duitsland uiteindelijk in Nederland, in Zuid-Limburg, terecht is gekomen. De laatste tien jaar van haar leven sleet A. in de gesloten afdeling van een psychiatrisch ziekenhuis in het zuiden van het land waar zij in 2010 ook overleed. 

Jozef Heij benaderde beeldend kunstenaar Rinke Nijburg met de vraag om een geschikt eerste podium voor het werk dat door Heij en Nijburg  gerangschikt wordt onder de term outsider art, kunst gemaakt door een niet professioneel geschoolde maar wel getalenteerd, gedreven en ‘gestoorde’ kunstenaars die niet past in de wereld van de professionele kunst. De nalatenschap van A.K. werd door Jozef Heij ondergebracht bij Stichting De Vrienden van Job, een stichting die zich bezighoudt met kunstprojecten met een religieuze of filosofische thematiek.

Uitgelezen eerste podium bleek de tentoonstelling  de ‘Gekkenkrant’ te zijn, een door Marcel Bors (beeldend kunstenaar en therapeut) in MAAS ruimte voor kunst in Nijmegen geïnitieerde tentoonstelling in het weekend van 22 en 23 februari 2014. Voor de tentoonstelling werd aan 30 beeldend kunstenaars  gevraagd te reageren op een aan hen toegezonden origineel exemplaar van de 'Gekkenkrant', van 1974 tot 1981 een roemrucht tijdschrift voor psychiatrische patiënten. Nijburg stond zijn eigen plek in de tentoonstelling met groot genoegen af aan de ex voto’s van A.K. Tijdens de tentoonstelling zullen voor het eerst drie ex voto-schilderingen  van A.K. en de daarbij horende brieven te zien zijn; Jozef Heij zoekt naar andere podia waar hij steeds een ander deel van De GESTOORDE DEVOTIE VAN A.K. kan laten zien.

De tentoonstelling de ‘Gekkenkrant’ is te zien bij MAAS ruimte voor kunst in Nijmegen in het weekend van 22 en 23 februari 2014. Het project wordt na dat weekend voor de duur van een half jaar ten toon gesteld Museum Groot Graffel in Warnsveld. 


MAAS ruimte voor kunst
Graafseweg 183a
6531 ZR Nijmegen 
MAAS artistresidence 

Open: zaterdag 22 en zondag 23 februari 2014 van 12.00-17.00 u. 
Afsluiting: zondag 23  februari 17.00-19.00 u. 




‘Magda vergeeft de Heilige Drievuldigheid de gespletenheid’

A.K. (1914-2010)
ongedateerd (c. 2000)
gemengde techniek op paneel
10,4 x 11,9 cm
© Stichting De Vrienden van Job



maandag 17 februari 2014

DVVJ


William Blake 
Job Rebuked by His Friends
1805/1806  

pen and black ink, gray wash, and watercolour on paper
from The Butt's Sett 
The Morgan Library, New York



'I am a joke to my friends, The one who called on God and He answered him;
The just and blameless man is a joke.' Job 12:4

'Ik ben het, die zijn vriend een spot is, maar roepende tot God, Die hem verhoort;
de rechtvaardige en oprechte is een spot.' Job 12:4


En Job zeide tot de Heere: 'Het werd tijd dat De Vrienden van Job eens wat vrienden maakten...'